Postępowanie z dzieckiem nieśmiałym

Nieśmiałość to termin, który wcale nie brzmi negatywnie. W przypadku dziewczynek często jest wręcz kulturowo pożądana. Nieśmiałe dziecko wychowuje się w końcu łatwiej, sprawia mniej problemów, ale życie takiego dziecka łatwe nie będzie. Nieśmiałość często zależna jest od czynników biologicznych (po prostu delikatny układ nerwowy)  i ostra walka z nią wcale nie jest wskazana, ale w sposób delikatny róbmy co możemy, aby wspomóc nasze nieśmiałe pociechy.

Co możemy zrobić:

• przede wszystkim nie akcentujmy jego nieśmiałości, nie mówmy o niej przy innych, nie etykietujmy dziecka;
• pokazujmy dziecku jego mocne strony, komunikujmy to, co dziecko robi dobrze;
• uwagi przekazujmy dziecku w cztery oczy i w sposób pozytywny;
• aranżujemy sytuacje społeczne pozwalające dziecku na gromadzenie dobrych doświadczeń z ludźmi i  przeżycie sukcesu w kontaktach społecznych (w dzisiejszych czasach jest to trudne, ale liczymy, że wrócą czasy bez koronawirusa);
• zachęcamy dziecko do reagowania na swoje imię w prawidłowy sposób (kiedy ktoś woła patrzymy w jego kierunku, przybliżamy się do niego);
• podejmujemy rozmowy z dzieckiem na różne tematy: ulubionych zabaw, pogody, zabawek, bajek itp.;
• nagradzamy i chwalimy każde śmiałe zachowanie dziecka, (kiedy zauważymy nawet tylko samą próbę podejścia do innego dziecka, okazujemy swój entuzjazm i dumę z takiego zachowania, zapewniamy, że następnym razem się uda);
• mobilizujemy dziecko do zwracania się do innych (można ćwiczyć z członkami rodziny zaczynając od tych najbliższych, przechodząc do mniej znanych osób);
• zachęcamy do samodzielności;
• czytamy utwory literackie, w których bohaterowie przezwyciężają swoją nieśmiałość i lęk, np. „Misiulek w przedszkolu” M. Malickiej, „Bajka o szarym słowiku” P.Księżyka;
• uczymy dawania innym pozytywnych komunikatów – zwykła prośba "powiedz mi coś miłego" , sami oczywiście też dziecku mówimy miłe rzeczy (miłe ale koniecznie szczere)
• zabawy kukiełkami czy maskotkami w inicjowanie kontaktów z innymi np. dziecko jest misiem, mama kotkiem i chcą się razem pobawić (pokazywanie dziecku wzorca w takiej zabawie może je ośmielić, można tu przećwiczyć wzorzec pozytywny i negatywny, kiedy dziecko spotka się z odmową).
• nauka utrzymywania kontaktu wzrokowego z rozmówcą (chwalenie dziecka kiedy patrzy w oczy podczas rozmowy), podobnie z uśmiechem;
• wyznaczamy zadania adekwatne do możliwości dziecka;

Najważniejsze jest, żeby rodzic/opiekun modelował zachowania dziecka swoją własną postawą w kontaktach społecznych (witanie się, otwartość, pozytywne nastawienie, uśmiech). Musimy też pamiętać, że nic nie osiągniemy siłą, wymagana jest delikatność i wyczucie. Ważna jest atmosfera bezpieczeństwa i akceptacji.

Jeżeli powyższe porady wydaja się trudne, złożone, warto  udać się do specjalisty (pedagoga, psychologa) i wspólnie pracować nad zmiana postawy dziecka. To inwestycja na całe życie. Jeżeli dziecko nie komunikuje się słownie z innymi,  konieczna jest wizyta u specjalisty.

Opracowała: Aldona Olszewska