Jak wychowywać w zgodzie z etapami rozwoju dziecka (część dalsza).

Skoro w rozwoju dziecka występują tak zwane okresy sensytywne, jak je wykorzystać?

Kiedy dziecko jest w odpowiednim wieku podejmujmy następujące działania:

ZMYSŁY – do 5 roku życia rozwijajmy zmysły, sprawdzajmy jaki rodzaj dotyku, faktury przedmiotów odpowiada dziecku, jakie odgłosy mu się podobają, jak działa na dziecko dźwięk i światło z kolorami – wszystko to delikatnie i stopniowo, z dostosowaniem do zainteresowania dziecka. Przydatne tu  będą takie zabawki jak: instrumenty, klocki sensoryczne, plasteliny/ciastoliny, kalejdoskopy i inne zabawki stymulujące wzrok.

PORZĄDEK – od 1 do 4 roku życia motywujemy dzieci do odkładania zabawek na miejsce bez większego wysiłku – jeżeli zaczniemy naukę sprzątania wcześnie, będzie to dla dziecka tak naturalne, jak wkładanie łyżki do buzi. Przy okazji uczymy estetyki, porządek wygląda przecież znacznie lepiej niż bałagan – jeśli dziecko przyzwyczai się do porządku, zawsze będzie miało potrzebę zadbania o swoje otoczenie,  a w tym wieku mamy szczególna potrzebę rutyny, powtarzalności. Zabawki, które nas w tym wspomogą to klocki, sortery, cylindry, składane piramidki, pudełeczka i szufelka ze zmiotką.

RUCH – od 1 do 6 roku życia zadbajmy przede wszystkim o rozwój sprawności fizycznej. Najpierw jest to nauka chodzenia, pozwólmy dziecku korzystać z nóżek, ograniczajmy użycie wózka, kiedy tylko to możliwe. Od 2,5 roku stawiajmy nacisk na ćwiczenie balansowania – równowagi, bieganie, powtarzanie ruchów. Zwróćmy uwagę na zabawki, które rozwijają takie umiejętności i odwiedzajmy place zabaw jak najczęściej. Huśtawka w domu czy na podwórku bardzo wskazana.

ROZWÓJ SPOŁECZNY – od 2,5 do 4,5 roku życia wdrażajmy zasady dobrego zachowania, czyli takiego, które pozwala dobrze nam się czuć z innymi, bez poczucia krzywdy, ale i bez krzywdzenia. Motywujmy dzieci do interakcji społecznych, tłumaczmy zasady jakimi powinno kierować się w kontaktach z innymi, bądźmy dla dziecka najlepszym wzorem kontaktów z innymi, wskazujmy i nazywajmy emocje, które dzieci obserwują u siebie i innych, uczmy jak reagować na emocje. Pomogą nam w tym książki, opowieści ze swojego życia i życia innych, praca nad poczuciem własnej wartości dziecka (szczere chwalenie, bezwarunkowa miłość).

Liczenie, czytanie, pisanie, relacje przestrzenne - to umiejętności, przy nauce których ogromne i fachowe wsparcie otrzymują rodzice ze strony przedszkola i szkoły.

Nawet jeśli przegapimy dany okres sensytywny, lub z przyczyn losowych dziecko nie może wykorzystać tego najlepszego czasu, nie martwmy się. Zdolność uczenia się wszystkich tych funkcji pozostaje również w późniejszym okresie. Po prostu nie będzie to już tak lekka i przyjemna nauka.

Jak widać wiek przedszkolny jest bardzo wymagający dla rodziców i opiekunów, ale pamiętajmy też, że te wszystkie fazy dzieci w większości przypadków przechodzą spontanicznie. Ważne, żebyśmy nie przeszkadzali i pozwalali na rozwój. Mama, która  często sprząta zabawki trzylatka sama, musi liczyć się z tym, że nie zastanie porządku w pokoju nastolatka. Tata, który pomija milczeniem silne emocje dziecka, nie może oczekiwać, że dziecko okaże empatie płaczącemu koledze z podwórka.

Opracowała: Aldona Olszewska, psycholog